1. เพื่อให้นักเรียนสามารถอธิบายความสำคัญของการฉีดวัคซีนให้เด็กในแต่ละวัย ซีดีรอม วีซีดี วีดีทัศน์ หรือภาพที่เกี่ยวกับวิธีการที่เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย และการป้องกันหรือการต่อต้านเชื้อโรคของร่างกาย ให้นักเรียนศึกษาตารางแสดงชนิดของวัคซีนที่ให้ภูมิคุ้มกันโรคแก่เด็กวัยต่างๆ แล้วอภิปรายร่วมกัน
ผลการทดลองที่ได้ จากตารางจะเห็นว่า วัคซีนบางชนิดฉีดเพียงครั้งเดียวก็ป้องกันโรคได้ ส่วนบางชนิดต้องให้เป็นระยะต่อเนื่องกัน ทั้งนี้ เป็นเพราะวัคซีนแต่ละชนิดมีระยะเวลาในการคุ้มกันร่างกายจากโรคไม่เท่ากัน หลังจากฉีดวัคซีนครั้งแรก ร่างกายจะผลิตแอนติบอดีตอบสนองต่อวัคซีน เมื่อเวลาผ่านไปความเข้มข้นของแอนติบอดีในเลือดจะลดน้อยลงเรื่อยๆ เนื่องจากแอดติบอดีจากวัคซีนแต่ละชนิดลดลงช้าเร็วไม่เท่ากัน จึงต้องมีการฉีดวัคซีนป้องกันโรคบางชนิดเป็นระยะๆ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายผลิตแอนติบอดีสู่กระแสเลือดในความเข้มข้นที่เพียงพอสำหรับต่อต้านการติดเชื้อ นอกจากนี้การฉีดวัคซีนยังต้องคำนึงถึงวัยของเด็กด้วย เช่น วัคซีนบีซีจีป้องกันวัณโรค ต้องฉีดทันทีหลังคลอด เพราะทารกในประเทศไทยมีความเสี่ยงที่จะได้รับเชื้อวัณโรคตั้งแต่เกิด ส่วนบางโรค เช่น โรคหัด ไม่ต้องฉีดในระยะ 6 เดือนแรก เพราะเด็กยังมีภูมิคุ้มกันที่ได้รับจากแม่อยู่ สรุปผลการทดลอง ในเด็กแต่ละคนต้องฉีดวัคซีนป้องกันโรคหลายชนิด เพราะวัคซีนแต่ละชนิดกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้เฉพาะโรคเท่านั้น เมื่อร่างกายได้รับวัคซีนป้องกันโรคชนิดใดชนิดหนึ่งแล้ว จะมีโอกาสเป็นโรคนั้นได้อีก เพราะวัคซีนจะไปกระตุ้นร่างกายให้สร้างภูมิคุ้มกันได้เพียงระยะหนึ่งเท่านั้น ถ้าไม่มีการให้วัคซีนกระตุ้นซ้ำอีกภูมิคุ้มกันของร่างกายก็อาจจะน้อยลงหรือหมดไป เมื่อร่างกายได้รับเชื้อโรคก็จะทำให้เป็นโรคได้ เด็กที่อายุเกินกว่า 6 ปี ไม่ต้องรับวัคซีนเฉพาะโรคอีก เพราะร่างกายสามารถสร้างภูมิคุ้มกันเองได้แล้ว นอกจากต้องการป้องกันโรคบางอย่างที่มีการแพร่เชื้ออย่างรวดเร็ว เช่น อหิวาตกโรค เป็นต้น |