ความต้านทานเป็นคุณสมบัติของอุปกรณ์ที่ต้านการไหลของกระแสไฟฟ้า เมื่อมีแรงดันตกคร่อมอุปกรณ์ ก็จะเกิดพลังงานขับให้กระแสไหลผ่านตัวมัน และพลังงานจะปรากฎในรูปของความร้อนที่ตัวอุปกรณ์
ความต้านทานมีหน่วยวัดเป็นโอห์ม และสัญลักษณ์ของโอห์มคือตัวโอเมกา Ω
1 Ω เป็นค่าที่ค่อนข้างจะมีใช้น้อยมากสำหรับอิเล็กทรอนิกส์ ค่าที่ใช้บ่อยๆจะเป็น kΩ และ MΩ
1 kΩ = 1000 Ω
1 MΩ = 1000000 Ω
ตัวต้านทานที่ใช้ในอิเล็กทรอนิกส์สามารถมีค่าต่ำๆเช่น 0.1 Ω จนสูงมาก เช่น 10 MΩ
เมื่อต่อตัวต้านทานหลายตัวอนุกรมกัน ความต้านทานรวมเท่ากับค่าความต้านทานแต่ละตัวรวมกัน ตัวอย่างเช่น ตัวต้านทาน R1 และ R2 ต่ออนุกรมกัน ความต้านทานรวม R หาได้จาก :
ความต้านทานรวมแบบอนุกรม: R = R1 + R2
ถ้าหากต่ออนุกรมกันหลายๆตัวก็สามารถหาค่ารวมได้: R = R1 + R2 + R3 + R4 + ...
หมายเหตุ : ความต้านทานรวมแบบอนุกรมจะมากกว่าความต้านทานแต่ละตัวเสมอ
เมื่อตัวต้านทานต่อกันแบบขนาน ผลรวมความต้านทานจะน้อยกว่าความตานทานแต่ละตัว ตัวอย่างตัวต้านทาน R1 และ R2 ต่อขนานกัน ผลรวมความต้านทานหาได้จากสมการ :
ผลรวมความต้านทาน สองตัวต่อแบบขนาน :
ถ้าตัวต้านทานมากกว่าสองตัวต่อขนานกัน สมการรวมแบบขนานจะยากมากขึ้น สมการที่ใช้คือส่วนกลับของความต้านทานรวมแบบขนาน จะเท่ากับผลรวมของส่วนกลับความต้านทานแต่ละตัว :
หมายเหตุ : ความต้านทานรวมแบบขนานจะน้อยกว่าความต้านทานแต่ละตัวเสมอ
1. ความต้านทานของตัวนำ ได้แก่ ความต้านทานของลวดสายไฟฟ้าเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน
2. ความต้านทานของสารละลายอิเล็กโทรไลต์ ได้แก่ ความต้านทานของสารละลายของกรดเกลือกรดกำมะถัน น้ำเกลือ เป็นต้น
3. ความต้านทานของจุดสัมผัส ได้แก่ ความต้านทานที่เกิดขึ้นที่จุดสัมผัสของสวิตซ์หรือรอยเชื่อมต่อระหว่างสายไฟ ที่จุดสัมผัสนี้กระแสจะไหลได้ยาก เพราะมีความต้านทานสูงความต้านทานของจุดสัมผัสนี้ จะเป็นปัญหามากเมื่อให้กระแสไหลผ่าน เป็นจำนวนมากค่าความต้านทานนี้จะลดลง โดยการขัดผิวที่จุดสัมผัสให้เรียนหรือเพิ่มแรงกดที่จุดสัมผัส หรือบัดกรีเชื่อมต่อระหว่างสายไฟเสีย
4. ความต้านทานของสายดิน ได้แก่ ความต้านทานที่เกิดขึ้นระหว่างดินและแผ่นโลหะผังลงดิน
5. ความต้านทานของฉนวน เพื่อป้องกันไม่ให้กระแสไฟฟ้ารั่วจากสายไฟจะใช้ไวนิลหรือยาง ซึ่งเป็นวัสดุที่มีค่าความต้านทานจำเพาะสูงหุ้มสายไฟนั้นไว้ เราเรียกการป้องกันกระแสไฟฟ้ารั่วนี้ว่า "การฉนวน" และวัสดุที่ใช้ในการฉนวนนี้ว่า "ฉนวน" แต่การฉนวนนั้นมิได้หมายความว่ากระแสไฟฟ้าจะไหลผ่านไม่ได้เลย
เครื่องมือที่ใช้วัดความต้านทานเรียกว่า เทสมิเตอร์ (หรือมัลติมิเตอร์) เครื่องวัดนี้ สวิตซ์ที่สามารถสลับเพื่อวัดกระแส แรงดัน และความต้านทานได้เมื่อจะวัดค่าความต้านทานต้องสลับสวิตซ์มาที่จะใช้วัดความต้านทานเสียก่อน แล้วจึงนำปลายทั้งสอง ข้างของมิเตอร์มาแตะกัน ดังรูป ก แล้วปรับให้เข็มของมิเตอร์ชี้ที่เลข 0 โอห์ม จากนั้นจึงนำปลายทั้งสองข้างของมิเตอร์ไปต่อกับ ตัวต้านทาน แล้วอ่านค่าโอห์มจากมิเตอร์ก็จะทราบค่าความต้านทาน ดังรูป ข
http://www.ice.co.th/beginner/study/resistan.htm
http://www.edu.nu.ac.th/wbi/355203/resistance1.htm
|