<< Go Back

1. เพื่อให้นักเรียนสามารถสร้างแบบจำลอง DNA สายผสมในรูปแบบของพลาสมิดที่มี DNA ที่ต้องการแทรกอยู่กับพลาสมิด
2. เพื่อให้นักเรียนสามารถวิเคราะห์และอธิบายการโคลน DNA หรือการโคลนยีน โดยใช้พลาสมิดของแบคทีเรียจากแบบจำลองที่สร้างขึ้น

1. กระดาษสีเขียวและสีแดง(หรือกระดาษที่มีสีต่างกัน) อย่างละ 1 แผ่น
2. ดินสอหรือปากกาเคมี 1 ด้าม
3. เทปใส 1 ม้วน
4. กรรไกร 1 ด้าม
5. ถุงทึบ 1 ถุง

1. ตัดกระดาษสีแดงให้มีขนาดความกว้าง 3 cm ยาว 12 cm พร้อมทั้งเขียนลำดับ DNA ลงบนกระดาษสีแดง ไว้สำหรับเป็นสาย DNA ที่ต้องการตัดต่อเข้ากับ พลาสมิด ทำไว้จำนวน 10 ชิ้น

2. ตัดกระดาษสีเขียวให้มีขนาดกว้าง 3 cm และยาว 20 cm พร้อมทั้งเขียนลำดับเบสลงบนกระดาษสีเขียวไว้สำหรับเป็นพลาสมิด ทำไว้จำนวน 10 ชิ้น

3. นำกระดาษสีเขียวที่เป็นพลาสมิดแต่ละชิ้น ม้วนติดกันเป็นวงกลมด้วยเทปใส จะได้พลาสมิดทั้งหมด 10 ชิ้น

4. ใช้กรรไกรตัดกระดาษสีแดงตรงตำแหน่งที่ตรงกับการตัดของเอนไซม์ตัดจำเพาะ Bam HI ชิ้นส่วนที่แรเงาให้ตัดทิ้ง ส่วนที่เหลือคือ ชิ้น DNA ที่ต้องการต่อเข้ากับ พลาสมิด ทำเช่นนี้ทั้ง 10 ชิ้น

5. นำกระดาษสีเขียวที่เป็นพลาสมิด มาตัดตรงตำแหน่งที่เอนไซม์ตัดจำเพาะตัดตรงตำแหน่งเดียวกัน ซึ่งจะทำให้พลาสมิดขาดออกจากกันกลายเป็นสาย ทำเช่นนี้ทั้ง 10 ชิ้น

6. นำกระดาษทั้ง 20 ชิ้น ใส่ลงในถุงทึบ เขย่าให้กระจายทั่ว แล้วหยิบชิ้นกระดาษทีละ 2 ชิ้น ออกจากถุง 10 ครั้ง

• ถ้าได้ชิ้นสีเขียว 1 ชิ้น และสีแดง 1 ชิ้น ให้นำกระดาษสีแดงซึ่งเป็นสาย DNA ทำให้ต้องการต่อเข้ากับพลาสมิดสีเขียว โดยเชื่อมกันเป็นวงด้วยเทปใส
• ถ้าได้ชิ้นสีเขียว 2 ชิ้น ให้ต่อพลาสมิด(กระดาษเขียว)ขดเป็นวงดังเดิมด้วยเทปใส ซึ่งจะได้พลาสมิดสีเขียว 2 วง
• ถ้าชิ้นสีแดง 2 ชิ้น ให้ต่อชิ้นสีแดงเข้าด้วยกันด้วยเทปใส

- นักเรียนได้ดีเอ็นเอสายผสมในรูปของพลาสมิดที่มีดีเอ็นเอที่ต้องการแทรกอยู่ทั้งหมดกี่วง
- นักเรียนได้พลาสมิดที่เหมือนเดิมกี่วง
- นักเรียนได้ดีเอ็นเอที่ไม่ใช่พลาสมิดกี่โมเลกุล
- ถ้ามีแบคทีเรียที่พร้อมรับพลาสมิดเข้าสู่เซลล์จำนวน 10 เซลล์ ถ้าโมเลกุลดีเอ็นเอจำลองที่นักเรียนสร้างขึ้นจะเข้าสู่เซลล์ได้เพียง 1 โมเลกุล แล้วนักเรียนนำเซลล์ที่ทำทรานฟอร์เมชันด้วยดีเอ็นเอทั้ง 10 โมเลกุล ที่สร้างขึ้น ไปเลี้ยงบนอาหารเลี้ยงเชื้อที่มียาปฏิชีวนะ ซึ่งพลาสมิดสีเขียว จะมียีนต้านทานยาปฏิชีวนะอยู่ แบคทีเรีย 1 เซลล์ที่เติบโตได้ จะกลายเป็นโคโลนีบนอาหารเลี้ยงเชื้อ 1 โคโลนี นักเรียนคิดว่าบนอาหารเลี้ยงเชื้อของนักเรียนจะมีโคโลนีเกิดขึ้น กี่โคโลนี ทุกโคโลนีที่เกิดขึ้นมีส่วนของยีนที่ต้องการ (กระดาษสีแดง)แทรกอยู่หรือไม่
- นักเรียนจะทราบได้อย่างไรว่า โคโลนีใดมีพลาสมิดที่มีส่วนของดีเอ็นเอที่ต้องการแทรกอยู่

จำนวนของ DNA สายผสมจะเป็นเท่าใด ขึ้นอยู่กับว่านักเรียนจะหยิบกระดาษสีใดมาต่อกัน ถ้าหยิบได้กระดาษสีแดงกับสีเขียวมาต่อกันเป็นวง ก็จะได้ DNA สายผสม 1 โมเลกุล
พลาสมิดที่เหมือนเดิมต้องนับเฉพาะพลาสมิดที่เป็นกระดาษสีเขียวที่ต่อกับกระดาษสีเขียวเท่านั้น
ดีเอ็นเอที่ไม่ใช่พลาสมิดต้องนับเฉพาะ DNA ที่เป็นกระดาษสีแดงที่ต่อกับกระดาษสีแดงเท่านั้น
บนอาหารเลี้ยงเชื้อมี 10 โคโลนี ทุกโคโลนีมีแบคทีเรีย ที่มียีนที่ต้องการอยู่ด้วย เนื่องจากว่าเซลล์แบคทีเรียที่มียีนที่ต้านทานยาปฏิชีวนะจะใช้เป็นยีนเครื่องหมาย ซึ่งเซลล์จะสามารถมีชีวิตได้ในอาหารที่มียาปฏิชีวนะ ส่วนเซลล์ที่ไม่มียีนเครื่องหมายนี้จะตาย
โคโลนีที่มีพลาสมิดที่มียีนที่ต้องการ ยีนจะแสดงออกโดยการผลิตโปรตีน ซึ่งจะสามารถบอกได้ว่า พลาสมิดมียีนที่ต้องการแทรกเข้าไปอยู่ในเซลล์

สรุปได้ว่า
ยีนที่ได้จากการโคลนนำเข้าสู่สิ่งมีชีวิตโดยการถ่ายยีน เมื่อยีนแสดงออกจะทำให้สิ่งมีชีวิตที่ได้รับการถ่ายยีนผลิตสาร หรือโปรตีนตามที่ต้องการได้

<< Go Back