<< Go Back

                   1. เพื่อให้นักเรียนสามารถเตรียมผลึกจากสารละลายอิ่มตัวที่อุณหภูมิสูง
                   2. เพื่อให้นักเรียนสามารถอธิบายการใช้ประโยชน์จากการเกิดผลึกของสารละลายอิ่มตัว
                   3. เพื่อให้นักเรียนสามารถยกตัวอย่างกระบวนการเกิดผลึกในธรรมชาติ

1. คอปเปอร์ (II) ซัลเฟต      38    g

2. โซเดียมคลอไรด์       20    g

3. สารส้ม       15    g

4. โพแทสเซียมไนเตรต      130    g

5. นิกเกิลซัลเฟต      39        g

6. โคบอลต์ซัลเฟต     42        g

7. นํ้ากลั่น      200    cm3

8. ด้ายเส้นเล็ก ยาว 10"      1    เส้น

9. บีกเกอร์ขนาด 100 cm3     2    ใบ

10. แท่งแก้วคนสาร       1      อัน

11. ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์พร้อมที่กั้นลม     1   ชุด

 

                  1. วางแผนออกแบบวิธีเตรียมผลึกของสารที่สนใจ เช่น เกลือแกง สารส้ม จุนสี รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความสามารถในการละลายของสารนั้นที่อุณหภูมิต่างๆ
                  2. เตรียมสารละลายอิ่มตัวที่มีอุณหภูมิประมาณ 40-50 °C ตั้งไว้ในที่ที่ไม่ถูกรบกวน สังเกตการเปลี่ยนแปลง
                  3. เลือกผลึกก้อนเล็กๆ ที่เกิดขึ้นในภาชนะ ผูกก้อนผลึกด้วยด้านเส้นเล็กๆ แขวนผลึกไว้ในสารละลายอิ่มตัวนั้น สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงต่อไปและบันทึกผล

                  ผลการทดลอง ที่ได้คือ

สารตัวอย่าง

สภาพการละลายได้ของสาร
เป็นกรัมในนํ้า 100 กรัม
สารตัวอย่าง ณ อุณหภูมิ

ลักษณะผลึกที่ได้เป็น
รูปร่างทรงเรขาคณิต
(วาดรูป)

100 °C

0 °C

จุนสี (คอปเปอร์ (II) ซัลเฟตเพนตะไฮเดรต: CuSO4.5H2O)

76.0

14.0

รูปโมโนคลินิก สีนํ้าเงิน

เกลือแกง (โซเดียมคลอไรด์: NaCl)

39.8

35.7

รูปสี่เหลี่ยมลูกบาศก์

สารส้ม (โพแทสเซียม อะลูมิเนียมซัล
เฟต โดเดดะไฮเดรท) : โพแทสอาลัม
KAl(SO4)2.12H2O

27.0
(ที่อุณหภูมิ
57 °C)

2.1

รูปปิรามิดฐานสี่เหลี่ยม
2 รูป ประกบกัน

 

นิกเกิลซัลเฟตเฮปตะไฮเดรต
(NiSO47H2O)

77.0

27.0

Orthorhombic สีเขียว

                  สรุปได้ว่า

                  1. สารละลายอิ่มตัว คือสารละลายที่ตัวละลายสามารถละลายอยู่ได้มากที่สุด ณ อุณหภูมินั้น
                  2. การตกผลึก เป็นกระบวนการที่สารบริสุทธิ์แยกตัวออกจากสารละลายอิ่มตัวในรูปของของแข็ง ผลึกที่เกิดขึ้นเป็นสารบริสุทธิ์ ประกอบด้วยสารเพียงชนิดเดียว มีรูปทรงเรขาคณิต มีเหลี่ยม มีมุม ผิวหน้าเรียบ ถ้ามีตัวละลายหลายชนิด สารที่มีสภาพการละลายได้น้อย จะตกผลึกแยกออกมาก่อน


<< Go Back