1.เพื่อให้นักเรียนสามารถอธิบายการแยกสารโดยวิธีการสกัดด้วยตัวทำละลาย
2.เพื่อให้นักเรียนสามารถเลือกใช้ตัวทำละลายที่เหมาะสมในการสกัดสารจากส่วนต่างๆของพืช
3.เพื่อให้นักเรียนสามารถเสนอแนะการใช้ประโยชน์จากสารที่สกัดได้จากส่วนต่างๆของพืช
1. ขมิ้นหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ 100 g
|
2. เส้นใยฝ้าย 50 g
|
3. เอทานอล 50 g
|
4. น้ำกลั่น 100 cm3
|
5. ขวดรูปกรวยขนาด 100 cm3 พร้อมจุกปิดปากขวด 2 ชุด
|
6. บิ๊กเกอร์ขนาด 250 cm3 2 ใบ
|
7. กรวยพลาสติก 1 ชุด
|
8. ถ้วยระเหย 2 ใบ
|
9. ตะเกียงแอลกอฮอล์พร้อมที่กั้นลมและตะแกรง 1 ชุด
|
10. กระดาษกรอง 1 แผ่น
|
11. กระบอกตวงขนาด 10 cm3 1 ใบ
|
12. เครื่องชั่ง 1 เครื่อง
|
1.หั่นขมิ้นเป็นชิ้นเล็กๆ ใส่ลงในขวดรูปกรวย 2 ใบ ใบละประมาณ 5 g เติมน้ำและเอทานอล 5 cm3 ลงในขวดใบที่ 1 และ 2 ตามลำดับ ปิดปาดขวดด้วยจุกให้แน่นแล้วเขย่าแรงๆประมาณ 5 นาที สังเกตและบันทึกผลที่ได้
2.แยกส่วนที่เป็นของเหลวออกจากสารผสมในขวดทั้งสองใบ แล้วนำไประเหยแห้ง สังเกตและบันทึกผล
ตัวทำละลาย
สารตัวอย่าง |
เมื่อใช้น้ำ |
เมื่อใช้เอาทานอล |
ของเหลวที่ได้ |
เมื่อนำไประเหยแห้ง |
ของเหลวที่ได้ |
เมื่อนำไประเหยแห้ง |
ขมิ้น |
มีสีเหลือง มีกลิ่นขมิ้นเล็กน้อย |
มีสารสีเหลือง เป็นผงจำนวนมาก |
มีสีเหลืองเข้มถึงส้ม มีกลิ่นขมิ้น |
มีสารสีเหลือง และสีส้มจำนวนมาก และมีของเหลว เป็นน้ำมันข้นเหลว อยู่เล็กน้อย |
สรุปได้ว่า
สีเหลืองจากขมิ้นละลายในน้ำได้ดี และถ้าใช้แอลกอฮอล์เป็นตัวทำละลายจะสกัดน้ำมันหอมระเหยจากขมิ้นได้ดีกว่าน้ำ และการหั่นขมิ้นไปชิ้นเล็กๆทำให้สกัดสารได้ดี ได้สารสีเหลือง หรือกลิ่นหอมออกมามากขึ้น ซึ่งสารสกัดจากขมิ้น สามารถนำไปใช้ประโยชน์ เช่น ทำเครื่องสำอาง เป็นสีผสมอาหาร ผสมอาหาร ส่วนกลิ่นอาจนำไปผสมในน้ำมันหม่อง สมุนไพร
ในชีวิตประจำวัน เราจะพบการสกัดสารด้วยตัวทำละลาย เช่น ยาสมุนไพรบางชนิดมีการผสมเอทิลแอลกอฮอล์ เนื่องจากสารในพืชสมุนไพรไม่ละลายน้ำแต่ละลายได้ดีในแอลกอฮอล์
|